علی بن موسی الرضا

چه قدر پنجره دارد هوای خانه تو تمام منظره ها محو آستانه تو چه قدر بام تو پر رونق و کبوترخیز چه بال ها که گرفتار دام و دانه تو السلام علیک یا غریب الغربا سلام بر آقای غریبی که مقرب ترین و آشناترین است در بزم ملائک طبیبی که بیماران غریب عشق را که کنار شفا خانه ضریحش دخیل معرفت بسته اند را می نوازد السلام علیک یا معین الضعفا و الفقرا سلام بر آقایی که سریر شاهی اش را کنار می گذارد و با غلامان خود پای سفره دلشان با هم نان غصه می خورند السلام علیک یا شمس الشموس و انیس النفوس سلام بر خورشید آسمان فقاهت و عالم آل رسالت او که در گود مناظراتش پشت مأمون را بارها به زمین رسوائی زد سلام بر آقایی که به خاطر بلندی محبت و شکوهش کبوتران دل با گلدسته های پر از مهرش انس می گیرند و بر گرد گنبد طلایی اش می چرخد السلام علیک یا سلطان یا ابالحسن سلام بر سلطان خراسان او که غبار قدمگاهش سرمه دیدگان ماست السلام علیک یا ضامن آهو سلام بر او که غزالان دشت هستی اعتبار ضمانت نامه اش را به رخ صیادان ستمگر می کشند سلام بر تو ای علی بن موسی الرضا روز ولادت تو غزل آفریده شد امام هشتم شیعیان حضرت علی بن موسی الرضا ع روز یازدهم ذیقعده سال 148 ه ق در مدینه دیده به جهان گشود دوران امامت آن حضرت 20 سال بود که با سه تن از حکمرانان مستبد عباسی یعنی هارون امین و مأمون معاصر بود مامون به فکر آن افتاد که با طرح واگذاری خلافت یا ولایتعهدی به شخصیتی مانند امام رضا علیه السلام پایه های لرزان حکومت خود را تثبیت کند امام رضا علیه السلام با ظرافت عملی بی مانند روشی اتخاذ کرد که هم خواسته ی مامون تامین نشود و هم سراسر بلاد پهناور اسلام به حق نزدیک شوند ولادت هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت آقا امام رضا علیه اسلام مبارک باد امام هشتم را بهتر بشناسیم فقیر و غنی از نظرش یکسان بود سفره ای بزرگ انداختند تا همه خدمتگزاران با او و همراهانش سر یک سفره غذا بخورند بندگان سیاه را هم صدا زدند کسی گفت بهتر نبود برای اینها سفره ای جداگانه می انداختید امام فرمود پروردگار ما یکی است و پدر و مادر همه ما یکی اصول کافی ج 14 ص 52 به احدی بی احترامی نمی کرد ابراهیم بن عباس که در مسافرت از مدینه تا طوس خدمت آن حضرت بوده است چنین مى‏گوید ندیدم به احدى ظلم کند هیچ وقت کلام کسى را قطع نمى‏ کرد هیچ حاجتى را رد نمى ‏نمود پاى خود را مقابل احدى دراز نمى‏ کرد و در مقابل احدى تکیه نمى ‏داد و با هیچ کس سخن جسارت آمیز نمى ‏گفت اعلام الورى ص 314 همنشین قرآن بود ابراهیم بن عباس می ‏گوید مامون امام علیه السلام را با سؤال از هر چیزی مورد امتحان قرار می ‏داد و امام علیه السلام پاسخ می‏ گفتند و سخن امام و جوابهای ایشان و مثالهایی که بیان می‏ فرمودند همه برگرفته از قرآن بود او در ادامه می‏ گوید ایشان در هر سه روز یک بار قرآن را ختم می‏ کردند و می‏ فرمودند اگر بخواهم می‏توانم در کمتر از سه روز هم قرآن را ختم کنم ولی هرگز آیه‏ ای را نمی‏ خوانم مگر اینکه در آن آیه تفکر می‏ کنم و اینکه [آن آیه] در مورد چه چیزی و در چه زمانی نازل شده است و همین امر سبب شده است که در سه روز قرآن را ختم کنم از خواسته مردم آگاه بود تنگ دست بود و روزگارش به سختی می گذشت یکی از طلبکارها برای گرفتن پولش او را در فشار گذاشته بود رفت تا امام رضا ع را ببیند می خواست خواهش کند وساطت کنند از او بخواهد که مدتی صبر کنند زمانی که به خدمت امام رسید مشغول صرف غذا بودند حضرت او را هم دعوت کرد تا چند لقمه ای بخورد بعد از غذا از هر دری سخن به میان آمد و فراموش کرد به چه منظوری آمده بود مدتی که گذشت حضرت رضا ع اشاره کردند که گوشه سجاده ای را که در کنارش بود بلند کند زیر سجاده سیصد و چهل دینار بود نوشته ای هم کنار پول ها قرار داشت یک روی آن نوشته بود لا اله الا الله محمد رسول الله علی ولی الله و در طرف دیگر آن هم این جملات را خواند ما تو را فراموش نکرده ایم با این پول قرضت را بپرداز بقیه اش هم خرجی خانواده ات است همواره تمیز و آراسته بود رفته بودم دیدن امام محاسن شان را رنگ کرده بودند مشکی شده بود و زیبا گفتم مبارک باشد فرمود همیشه تمیز و آراسته باش مخصوصا برای همسرت تو دلت می‌خواهد وقتی می روی خانه همسرت را ناآراسته ببینی گفت نه یابن رسول ا علی بن موسی فرمود او هم از تو چنین انتظاری دارد این کار علاوه بر پاداش نزد خدا باعث پاکدامنی خانواده می‌شود به کودکان سخت نمی گرفت حسن بن قارن می‏گوید از امام رضاع در مورد شخصی پرسیدند که پسرش را به انجام نماز وادار می‏کند و این فرزند گاهی نماز را ترک می‏کند امام فرمودند این پسر چند سال دارد گفتند آقا 8 ساله است حضرت رضا ع با تعجب فرمودند سبحان الله 8 ساله است و نمازش را ترک می‏کند گفته شد بچه است گاهی خسته و ناراحت می‏شود امام فرمودند هر طوری که راحت است نمازش را بخواند وسائل الشیعه ج 4 ص 20 سخاوتمندانه و پنهانی می بخشید که کلینى رحمه الله مى‏ گوید با جمعى بسیار خدمت حضرت رضاع بودیم که ابن سبیلى آمد و چنین گفت یابن رسول الله من دوست شما و پدران شما هستم نفقه خود را در راه حج گم کرده‏ ام نفقه راه به من عنایت کنید چون به خراسان رسیدم براى شما صدقه مى‏ دهم زیرا آنجا مکنت دارم حضرت رضا علیه السلام داخل اتاق شده پس از چندى از بالاى در دویست دینار به او داد و خواهش کرد برود و فرمود لازم نیست صدقه بدهى چون حضرت آمد از ایشان پرسیدند پول را از بالاى در دادید و خواهش نمودید که برود تا او را نبینید فرمود من خواستم ذلت خواهش را در صورت او نبینم آیا نشنیده ‏اید که رسول اکرمص فرموده است صدقه پنهانى معادل هفتاد حج است و گناه آشکار موجب خذلان و گناه پنهانى را خداوند مى ‏آمرزد مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 360 و 361 بسیار میهمان دوست بود مرد گفت سفر سختی بود یک ماه طول کشید امام رضاع فرمودند خوش آمدی ببخشید که دیروقت رسیدم بی پناه بودن مرا مجبورکرد که دراین وقت شب مزاحم شما شوم امام لبخندی زدند و فرمودند با ما تعارف نکن ما خانواده ای میهمان دوست هستیم در این هنگام روغن چراغ گردسوز فرونشست و شعله اش آرام آرام کم نور شد میهمان دست برد تا روغن در چراغ بریزد اما امام دست او را آرام برگرداند و خود مخزن چراغ را پر کرد مرد گفت شرمنده ام کاش این قدر شما را به زحمت نمی انداختم امام در حالی که با تکه پارچه ای روغن را از دستش پاک می کرد فرمودند ما خانواده ای نیستیم که میهمان را به زحمت بیندازیم اخلاق مسلمانی از نگاه امام رضا ع سبک زندگی اسلامی با اخلاق اسلامی قابل اجرا است بسیاری از مسلمانان از اخلاق مسلمانی کمتر بهره برده اند و از همین رو زندگی مسلمانان زندگی اسلامی نیست در اینجا به بهانه میلاد پر سعادت حضرت علی بن موسی الرضاع به بیان برخی از آموزه های اخلاقی اسلامی در کلام این حضرت پرداخته ایم عفو و گذشت امام رضاع درباره این سخن خداوند که فاصفح الصفح الجمیل پس گذشت کن گذشتی نیک زیبا حجر آیه85 می فرماید مقصود گذشت بدون مجازات و تندی و سرزنش است اعلام الدین ص307 پس اخلاق اسلامی اقتضا می کند که نیکوترین و برترین اخلاق را در پیش گرفته و بدون تندی و به دور از هر خشونت کلامی و رفتار و یا سرزنش و عتاب و مجازات و عقوبت از خطا و گناه دیگری بگذریم و عذرش را بپذیریم امام رضاع در جایی دیگر می فرماید از میان دو گروهی که با هم روبه رو می شوند پیروزی با گروهی است که بخشش بیشتری داشته باشد بحار الانوار ج71 ص452 پس از نظر آموزه های قرآنی حقیقت پیروزی از آن کسی است که اهل بخشش و گذشت و عفو باشد تلاش بر توفیق و توکل برخی ها مفهوم توکل را بد فهمیده اند از نظر آنان می توان با توکل بر خدا و هیچ کار دیگری شتر را در جایش میخکوب کرد و بست امام رضاع در این باره می فرماید هر کس از خدا توفیق بخواهد و تلاش نکند خود را مسخره کرده است میزان الحکمه ح 2790 البته برخی از آن سمت پشت بام افتاده اند یعنی کاملا از یاد برده اند که بدون توفیق الهی و بدون توکل بر خدا هرگز کاری پیش نمی رود و انسان نباید به خودش مغرور شود تقوا ملاک ارزش از مهم ترین آموزه های اسلامی این است که در تعامل با دیگران باید مبنا و معیار را تقوا قرار دهید حجرات آیه 13 به این معنا که کرامت و بزرگی هر کسی به تقواست نه قدرت و ثروت و یا امور اعتباری دیگر که همه زینت و آرایه های دنیاست آل عمران آیه 14 امام رضاع در این باره می فرماید هرکس مسلمان فقیری را دیدار کند و برخلاف سلامی که به ثروتمندان می کند به او سلام کند روز قیامت در حالی به دیدار خدا می رود که بر او خشمگین است عیون اخبار الرضا ج2 ص 52 پرهیز از حرص و طمع آزمندی اخلاق دنیاپرستان است اینان هستند که از دنیا سیری ندارند و هر چه به ایشان داده شود باز همانند دوزخیان می گویند هل من مزید آیا بیشتر از این هست ق آیه 30 امام رضاع در یک دسته بندی درباره مردم به این نکته اشاره می کند و می فرماید مردم دو گونه اند یابنده ای که [به یافته اش] بسنده نمی کند و جوینده ای که نمی یابد همان ج 78 ص 253 پس نباید این اندازه حرص بزنیم بویژه آنکه براساس مقدرات الهی هر چیزی تقسیم شده و بیش از آنچه که برای تو مقدر است به دست تو نمی رسد و اگر چیزی مقدر شده باشد هیچ کس و هیچ چیزی نمی تواند مانع رسیدن آن به تو باشد فاطر آیه 2 اهمیت معاشرت و دوستی انسان با معاشرت براساس دوستی از خرد و دانش دیگران بهره می‌گیرد و داده‌های عقلی دیگران را در زندگی خویش پدید می‌آورد دوست واقعی و راستین کسی است که در همه‌ی شرایط و احوال در کنار دوست خود باشد و در شادی و غم او سهیم بماند امام رضا ع میفرماید عاقلانه‌ترین عمل بعد از ایمان به خداوند محبت و دوستی با مردم و خیر رساندن به هر فرد نیک و بد است هشتمین سفیر رستگاری ص127 همچنین روایت شده که از امام هشتم ع سۆال شد سبب چیست گاه شخصى در حالت غم فرو مى‌رود در حالى که خود سبب آن را نمى‌داند حضرت فرمودند هرگاه غم و غصه به طور ناخودآگاه به کسى دست دهد پس باید بداند برادر دینى‌اش غمناک است همچنین است هرگاه آدمى بى‌جهت حالت سرور و انبساط به او دست دهد این سرور سبب شادمانى برادر دینى‌اش مى‌شود و ناخودگاه او را مسرور مى‌کند آیین زندگی از دیدگاه امام رضا ع ص259 در هفت شهر عشق به جز تو که ثامنی آهوی چشم های مرا نیست ضامنی پدرش می فرمود زیارت رضا مثل زیارت خداست در عرش خودش نیز فرموده است سه موقع می آیم سراغتان اول نامه های اعمال را که می دهند دوم هنگام گذشتن از پل صراط و سوم پای حساب کتاب پسرش وعده داده است از طرف خدا ضمانت می کنم بهشت را برای زائر بامعرفت پدرم ای ضامن آهوان بی پناه امروز بی پناه تر از ما کیست ای ضامن بشریت دستی از دریای رحمت خویش برآور و ما را دریاب و بر دنیای تاریک و غم گرفته روشنایی بپار ای همدم جان ها دلم را بر ضریح حرمت دخیل بسته ام تا گره های کور از کارم بگشایی پنجره ای به روی عشق بر این دل های سخت تر از فولاد بگشا ای امام غریب غریبانه نامت را زمزمه می کنم به این امید که دستم بگیری ای یاور مظلومان رهایمان مکن

کانال فیلم من

تبیان من

فایلهای من

کتابخانه من

پنل پیامکی

وبلاگ من

علی بن موسی الرضا

علی بن موسی الرضا